معنی آندره آمپر ، بیو

فیزیکدان فرانسوی

فیزیک دان فرانسوی

کاشف شدت جریان الکتریکی

فیزیکدان فرانسوی

یکاى شدت جریان برق

در 22 ماه ژانویه سال 1775 میلادی در خانواده ای روشنفکر در شهر لیون به دنیا آمد. آغاز جوانی آمپر مقارن با انقلاب فرانسه بود. در شهر لیون فرانسه، انقلابیون قیام کردند. اما کمی بعد ارتش جمهوری خواهان به شهر مسلط شد و به سرکوب مخالفان پرداخت. پدر او شغل مهمی در دانشگاه دولتی داشت و از طرفداران سرسخت حکومت اشراف بود. وی از جمله قربانیانی بود که به دستور فوشه در زیر تیغه گیوتین جان سپرد! مرگ پدر، ضربه ی جانکاهی بود که به دنبال آن تعادل روانی آمپر بهم خورد؛ به طوری که مدت ها دست از کارهای علمی برداشت و یک سال طول کشید تا شرایط روحی وی به حالت عادی بازگشت و توانست آن ضربه روحی را فراموش کند. سپس با دختری به نام "ژولی کارن" که به شعر و ادبیات نیز علاقه زیادی داشت، ازدواج کرد. لکن اندکی بعد، همسر جوان وی بر اثر ابتلا به بیماری خطرناکی در سال 1802 میلادی درگذشت. این حادثه بیش از پیش، سبب آشفتگی و اندوه عظیم آمپر گشت؛ با این حال درس را رها نکرد و بیش از پیش به کوشش در زمینه ی اکتشافات علمی و بررسی دانش های مختلف پرداخت. در سال 1809 میلادی سمت استادی آنالیز و مکانیک را در دانشگاه پلی تکنیک را به دست آورد. در این زمان با انتشار کشف مهم خود، مورد توجه دالامبر قرار گرفت اما با ازدواج مجدد خود با زنی بدخو و همچنین هوسران بیشتر کارهای نیمه تمام او بهم ریخت! با این حال در سال 1814 میلادی به عضویت آکادکی فرانسه نائل آمد. آمپر، آزمایش ها و تحقیقات علمی خود را ادامه داد و به عمل معکوس دو سیم حامل جریان برق بر یکدیگر پی برد! وی مشاهده کرد که هر وقت جهت جریان در یک سیم یکی باشد، سیم ها یکدیگر را جذب می کنند و بالعکس. اگر جهت دو جریان مخالف هم باشد، سیم ها یکدیگر را دفع می کنند. آمپر توانست اکتشافات خویش را در آکادمی علوم اعلام دارد و شدت جریان الکتریسیته و وسیله ی اندازگیری آن را نشان دهد. اکتشافان علمی آمپر، به خصوص اکتشاف اساسی او درباره ی معادلات با مشتق جزئی سبب شهرت وی گشت و او را در ردیف بزرگ ترین دانشمندان قرار داد! کشف دیگر آمپر، برای تلگراف الکتریکی بود که آن را براساس الکترودینامیک انتشار داد. او بیشتر ساعت خود را بی وقفه در آزمایشگاه به سر می برد. آمپر نظرات خود را در کتابی به نام "پدیده های روان برقی" که در سال 1830 میلادی انتشار داد، در معرض استفاده ی عموم قرار داد. وی در 10 ماه ژوئن سال 1836 میلادی در مارس به دنبال کار مداوم که روح او را خسته و فرسوده کرده بود، درگذشت.

بیو. [بیوْ] (اِ) کرمکی باشد که جامه ٔ پشمین و کاغذ را بخورد و ضایع کند. (برهان) (از جهانگیری) (ناظم الاطباء) (انجمن آرا) (از آنندراج). مصحف بید. (حاشیه ٔ برهان چ معین). بید. پت. (یادداشت مؤلف): العث، بیو خوردن پشم را. عثه. (تاج المصادر بیهقی):
شهاب قلاووز تو دیو به
به پشم زنخدانت در بیو به.
پوربها.
ز عدلش گرگ با صد حیله و ریو
نهان گردد به پشم میش چون بیو.
فخری.
ز عنکبوت فلک رشته های آتش رنگ
بتافت وز تف آن بر گلیم شب زد بیو.
آذری.
|| بمعنای ارژن که نام درختی است. رجوع به ارژن شود.

بیو. [ی ُ] (اِخ) ژان باتیست (1862- 1774 م.). فیزیکدان فرانسوی. اطلاعاتش وسیع بود و در پیشرفت ریاضیات و نجوم و تاریخ علم سهمی دارد. از 1800 م. استاد کولژ دو فرانس بود. قانون بیو در باب نور قطبیده معروفست. به اتفاق ساوار قانون معروف به قانون «بیو - ساوار» را در باب تأثیر جریان برق بر میدان مغناطیسی بیان نمود. || پسرش ادوارد کنستان بیو (1850- 1803 م.) چین شناس بود. (دائره المعارف فارسی).

بیو. [ب َ] (اِ) عروس. (برهان). به این معنی بیوک هم آمده و در بختیاری بیک بهمین معنی است. رجوع کنید به بیوگ و بیوگان. (حاشیه ٔ برهان چ معین). عروس مقابل داماد. (ناظم الاطباء). بمعنی عروس و بیوکانی یعنی عروسی و آن را ویو و بیوک نیز خوانند. (انجمن آرا) (از آنندراج) (از جهانگیری):
برهی گر کنی بفردی خو
از حسود و خسور و ننگ بیو.
سنائی.

آمپر. [پ ِ] (فرانسوی، اِ) واحد شدت جریان الکتریک.

بیو خوردن. [بیوْ خوَرْ / خُرْ دَ] (مص مرکب) بید خوردن. بید زدن. تباه شدن پشمینه از کرم: عث، بیو خوردن پشم را. (تاج المصادر بیهقی). رجوع به بیو شود.

(اِ.) نک بید.

(پِ) [فر.] (اِ.) واحدی برای اندازه - گیری شدت جریان برق.، ~ کسی بالا رفتن کنایه از: خشمگین شدن وی.

بیب

شتابه

521